Superman (1978)

Nostalgia

Puur jeugdsentiment! Niet dat ik hem zag in 1978, maar wel als kind in de jaren 80 op VHS, toen nog te huur samen met een videorecorder in de lokale videotheek. Ach nostalgie.

Al helemaal mooi om te zien wat voor een cast deze film had, naast Christopher Reeve (toen nog onbekend) en Margot Kidder (Lois Lane), zag je Gene Hackman, Terence Stamp (kort, als General Zod – de slechterik die in deel II terugkomt) én Marlon Brando.

De film start met helblauwe titels die in beeld vliegen op de bekende tonen van John Williams. Om na enkele minuten te eindigen met de naam van de regisseur: Richar Donner. Maker ook van het Fantasyepos Ladyhawke (met Rutger Hauer), het jeugdige avontuur The Goonies en de buddycomedy Leathel Weapon. Een regisseur die popcornavonturen in de jaren 80 aan de kassa deed rinkelen.

Magic Brando

In Act 1 worden we meegenomen naar de planeet Krypton waar we Marlon Brando zien als de vader, Jor-El, die General Zod en zijn aanhangers berecht en de raad waarschuwt voor een ramp die Krypton zal overkomen. Niet snel daarna valt de planeet in duigen, nog net op tijd weten vader en moeder baby Superman weg te sturen naar de aarde.

Opmerkelijk is dat Brando, toen nog op een hoogtepunt in zijn carrière, er echte diva-allures had. Zijn deel was namelijk belangrijk voor de makers, zodat ze een grote naam hadden om de nog onbekende Christopher “Superman” Reeve te counteren. Brando nam daarbij een hele hap uit het budget, maar met wat hij verdiende, financierde hij een documentairereeks over de Native Americans, vertelt hij in een interview.

Op de set zelf weigerde hij zijn tekst te leren, waardoor men met cuecards moest werken zodat hij het kon aflezen, maar zijn uitleg was dat hij de grote lijnen kende en het realistischer vond als hij echt moest zoeken naar de woorden. Toch komt hij in beeld sterk over, zoals alleen Brando dat kan. Wel moest een crewlid hem met eten uit de trailer lokken, zodat hij op de set zou verschijnen. Neemt niet weg, zijn aanwezigheid was toen essentieel voor de film, de uitstraling en de verkoop ervan.*

Clark en Lois

Het verhaal wordt vanaf Act 2 verder rustig opgebouwd, van bij zijn komst op aarde met enkele scènes uit zijn jonge tijd om dan over te gaan naar zijn alter ego Clark Kent die in de stad gaat werken en zo op de hoogte is van alles wat zich op aarde afspeelt.

Hij werkt er als journalist voor “The Daily Planet” en gedraagt zich als de ideale schoonzoon, die erg pleasend zijn collega Lois naloopt. Iets dat Christopher Reeve mooi neerzet. Net zoals de eerste James Bond, kan je deze Superman niet meer loskoppelen van de legende en deze klungelige Clark Kent. 

Margot Kidder speelt naast hem overtuigend Lois Lane de eigenzinnige en gedreven journaliste die dan toch voor de charmes valt van haar redder. Het grote gevaar komt uiteindelijk van meestergenie Lex Luthor, Gene Hackman.

Enkel de manier waarop hij Lois Lane redt kan er bij mij nog steeds moeilijk in. Ik weet dat ik het toen al ongeloofwaardig vond en nu dus nog altijd.

Simpel en puur

Een verhaal waarin Superman nog gewone heldendaden verricht, zoals een vrouw uit een vallende helikopter redden en een inbreker van een flatgebouw plukken. Waar hij Lois afraadt te roken en misschien wel de eerste woke superheld is, in een mooi blauw met rood kostuum in erg kindvriendelijke superheldenfilm.

Charmante elementen maken het puur, met poëzie in de ruimte in een voice-over van Margot Kidder, nog ouderwetse superimposebeelden en herkenbare infini’s en miniaturen, als in een treinlandschap waar de grote overstroming wordt geblokkeerd door wat kiezeltjes. De decors zijn in de Pinewoodstudio’s gefilmd en gedesignd door John Barry (de man achter sets zoals Star Wars en A Clockwork Orange). Dit ziet er goed uit, alleen die miniaturen zien er erg gedateerd uit.

Een simpel verhaaltje dat zo uit de comics lijkt geplukt, met karakters die even gelaagd zijn als het papier uit die comics. Toch blijft het speelse en onderhoudende cinema, goed voor een namiddagje wegdromen.

#WistJeDatJe
Er is een scène dat de jonge Superman een trein voorbij rent en een meisje vanuit de wagon dit ziet, zij vraagt haar ouders aandacht, maar zij zijn net te laat om het te zien en geloven haar niet. Die ouders werden gespeeld door de originele Superman en Lois Lane uit 1948. Het meisje dat hem ziet lopen, moet de jonge Lois Lane voorstellen.

Geraadpleegde bronnen:
Op 26/11/23
Extra’s Blu-Ray Superman 5-Film collection 
Internet:
https://collider.com/marlon-brando-superman-drama/
https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/news/marlon-brando-superman-cary-elwes-b1973521.html
https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/richard-donner-had-serious-issue-with-marlon-brando-superman-salary-1234977745/