Jean de Florette (1986)

Jean de Florette vormt het eerste deel van een tweeluik naar het boek van Marcel Pagnol, “L’eau des collines”.  Eerst werd “Jean de Florette” opgenomen en vlak daarna het vervolg: “Manon des sources”. Regisseur Claude Berri maakte er zo’n een sterk plattelandsdrama van dat het nu behoort tot de Franse klassiekers.

De Provence 1920

Het begint met het wat simpel neefje Galinette – bijnaam Ugolin – die wordt verwelkomd in een landelijk dorpje door diens oom César – bijnaam Papet. Zijn protegé sinds de vader van Ugolin stierf. De oom droomt van een grote plantage en wil deze nalaten aan z’n neefje, de enige overgebleven Soubeyran.

Ze smeden plannen om de grond, met een dichtgeslibde bron, in handen te krijgen van een oude boer. Deze sterft kort daarna “per ongeluk” door een val. Het feest gaat echter nog niet door, Jean Florette, een neefje van de boer, erft alles. Een stadsmens die zijn leven wil omgooien en vastbesloten is het op te bouwen op het platteland, samen met zijn vrouw en dochtertje Manon. Vanaf dat moment zetten Ugolin en Papet alles in het werk om de plannen van Jean te dwarsbomen.

Soms ergerde ik me aan het middendeel. Vooral omdat Jean al zijn geheimen ligt te vertellen aan Ugolin en consequent naïef blijft als personage . Ugolin’s schijnbaar simpele geest geeft vertrouwen en de oom maakt er gretig misbruik van. Ondertussen maken ze hem ook nog zwart in het dorp, waardoor ze daar niet geneigd zijn de familie Florette te helpen. Water blijft hun zwakke plek en dat buiten ze uit door geheimhouding van de bron. De droogte drijft Jean uiteindelijk tot de rand van waanzin.

Tragisch mooi

De film is een secuur opgebouwde tragedie met hebzucht als thema. De hypocrisie van de kleine man legt men minutieus bloot. Ik lag er nog wakker van, omdat het gemanipuleer en het onrecht me zo raakte. Het komt allemaal heel geloofwaardig over door de setting en het acteren van Daniel Auteuil als Ugolin, Depardieu – toen nog in zijn betere jaren – als Jean en Yves Montand, als de rijke en wrokkige Papet die overal mee weggeraakt (Een Trump avant la lettre). Hij ziet er uit als een man van de wereld en manipuleert zich ondertussen door het hele gebeuren, enkel als ze echt op zijn tenen trappen komt zijn ware aard naar boven, maar ook dat weet hij goed te verbergen.

Gelukkig is er na deel één een vervolg, dat staat er ook op het einde van de film, want je wil niet dat de twee manipulators hiermee weg komen. In de hierop volgende review bespreek ik deze en leg de link tussen beide films.