Star Trek- trilogie (Jaren 80)

Star Trek II – The Wrath of Khan (1982)

Deze Star Trek-film begint met de ons alom bekende intro en het universum is meteen herkenbaar. Een andere kapitein, een Vulcan: Mr. Saavik – gepeeld door Cheers icoon Kirsty Alley – is de eerste kapitein die we zien. Het blijkt dat ze in een hologram zit en een situatie traint, een situatie waarvan Kirk de enige was die het ooit oploste.

William Shatner keert terug als Captain James T. Kirk. Hij is jarig en zijn leeftijd zit hem duidelijk dwars. Hij is al een tijd weg van het echte leven op een schip en zoekt een nieuwe uitdaging. Ondertussen belandt Chekov op de verkeerde planeet, waar een zeker Khan – een despoot uit de 20^ste eeuw – werd verbannen door Kirk en op wraak aast. Kirk zal plaats moeten nemen op het dek van de Enterprise, en het zal hem die energie geven die hij terug nodig had.

Een Star Trek met meer vaart en Trek allures dan de vorige film. Hier draait alles om wraak en een gevaarlijk project “Genesis”, waar de ex van Kirk achter zit. Er gebeuren vreemde dingen op de planeet van Khan, zoals een dodelijke oorwurm die aan de hersenschors zit van Chekov, maar die wonderbaarlijk geneest wanneer hij terug aan boord is.

We zien meer wollige pakjes en minder special effects. Het is goed gemaakt, maar het is geen Star Wars waar locaties, personages en effecten uitbundiger zijn. Dit is gewoon een prima uitgewerkt eenduidig verhaal met geweldige personages. Kirk speelt deze keer met meer gevoel en Spock is helemaal zichzelf en doet een logische wanhoopspoging.

De film is zo voorbij en heeft meer weg van een aflevering zoals de episodes uit de jaren zestig. Het is dan ook een sequeel uit de serie zelf, de aflevering Space Seed (Seizoen 1, A23 – 1967). Als extra dit weetje: Chekov was nog niet te zien in die aflevering, hij kwam pas in seizoen 2 voor, toch herkent Khan hem. Vele speculaties en discussies hierover vind je op het internet.

Het eindigt met een vleugje hoop en dat zet de deur open naar een mogelijk vervolg. Aangezien de film toen zo’n succes was, kwam die er al snel.

Star Trek III  – The Search For Spock (1984)

The Search for Spock begint waar deel twee eindigde. Een nieuwe zoektocht dringt zich op, nu de beste vriend van Kirk verdwenen is.

Nummer drie uit de filmreeks is geregisseerd door Spock –  Leonard Nimoy zelf. Christopher Loyd speelt er een Klingon in, die als huisdier een bizar gemaakte hellehond heeft. Juist omdat ik hem ken van andere komische rollen, kostte het me wel moeite hem ernstig te nemen. Mr. Saavik is vervangen door een andere actrice, Robin Curtis, jammer want Kirsty kwam echt wel over als Vulkan. Maar ook zij brengt het er goed van af en komt later nog in de reeks van The Next Generation terug, in de rol van Tallera.

Deze keer steelt Kirk de – bij het schroot gezette – Enterprise om zijn vriend McCoy te helpen die gefusioneerd blijkt met de ziel van (een herboren) Spock. Hij vindt een verjongde Spock, die een bizar ritueel ondergaat en het dankzij Saavik overleeft – want hij ontwikkelt razendsnel en ook een puberende Spock moet ingewijd worden in de liefde. Een suggestieve en bijzondere scène. Daarna moeten ze de volgroeide Spock brengen naar een mythische berg op de planeet Vulkan.

Een complexer verhaal, deze keer met de zoon van Kirk in een kleine, maar bepalende rol en met grote emoties die even snel verwerkt zijn, want het verhaal moet vooruit. De cinematografie van Charles Corell in deze film valt me vooral op, donker, contrastrijk en goed. De muziek is net als bij de vorige film van James Horner en de regie van Nimoy mag er zeker wezen. Hij regisseerde hierna ook het vervolg op deze film en onder andere het kassucces Three Man and a baby uit 1987.

Het is een matige film die gedragen wordt dankzij de crew van de Enterprise. Het eindigt uiteindelijk open. Het team van Kirk moet nog terug naar huis.

Star Trek IV – The Voyage Home (1986)

Dit is het derde deel van de trilogie: II/III en dus IV. Het begint trouwens met de vermelding dat cast en crew de film opdragen aan de bemanning van de Challenger. In sommige Europese versies werd dit weggelaten en vervangen door een samenvatting van de vorige twee films.

De muziekscore, van Leonard Rosenman, is een stuk luchtiger dan bij de voorgaande films en zet de toon voor de hele film. Een reusachtige sonde die energie opslorpt, bedreigt de federatie en de aarde. Om iedereen te redden moet het team van Kirk niet alleen thuis geraken, maar eerst nog terug in de tijd: naar 1986.

Om niet op te vallen in 1986 bedekt Spock zijn wenkbrauwen en oren met een bandana. De tijdreisgrappen zijn een echte meerwaarde hier, zoals wanneer Kirk uitlegt dat je veel moet vloeken “colorful metaphores” in je dialoog, omdat men anders niet luistert. Kort daarna vraagt hij hem om het toch maar niet meer toe te passen.

Spock: They like you very much, but they are not the hell “your” whales.
Dr. Gillian Taylor: I suppose they told you that.
Spock: The hell they did.

Chekov, Walter Koenig, speelt hierin eens een belangrijker rol, die als Russische geleerde uranium moet stelen van een Amerikaans slagschip, zodat ze hun eigen Enterprise kunnen rebooten. En dat in de jaren tachtig. Heerlijke humor. Enige nadeel misschien, is dat in deze film de meeste scènes zich op de planeet aarde afspelen en de ruimteavonturen ver weg blijven.

Tijdreizen

Het is vooral een leuk idee die tijdreis omdat je als trekkie zelf ook wel eens mee wil met zo’n team. Die kans krijgt een van de aardbewoners, een walvisexpert, uit 1986. En er zit duidelijk een vingerwijzing in naar de manier waarop de mens met de natuur omgaat. Nog altijd actueel dus.

Al bij al is het verhaal redelijk van de pot gerukt, maar grappig en onderhoudend. Nu weet ik ook weer waarom ik er zo van hield als jongetje. Net zoals films waar mensen van lichaam wisselen, hou ik wel van die tijdreisfilms en de bijhorende grappen. Die grappen lukken meestal, maar in vele films wordt er naar mijn zin te weinig gebruik van gemaakt, of toch van de grote kloof die er is en de andere kijk op de twee werelden; die van oud en nieuw. Dat kan niet alleen voor hilarische scènes zorgen, maar ook voor een frisse en kritische kijk. Dat laatste zit hier iets te opvallend in, maar wat grappen betreft zit de balans goed.

Diversiteit

De drie films vormen een spontaan ontstane trilogie met een typische 3 act dramastructuur, vertelt (in de extra’s) schrijver en producent van deze reeks, Harve Bennett:

Act1: je jaagt iedereen de boom in (de dood van …)
Act2: je gooit stenen naar hen (hun missie loopt uit de hand.)
Act3: je zorgt dat ze uit die boom geraken (je geeft hen middelen
om zich uit de situatie te kunnen redden).

Het mooie aan de Star Trek-reeksen is hoe je voorbeelden ziet van leiderschap, hoe een hecht team gevormd wordt en het al van in het begin (de jaren 60!) de klemtoon legde op superdiversiteit en leren samenleven. Daar kan je, ondanks soms wat mindere verhalen, niets op tegen hebben.

Het was voor mij een mooie reis terug naar mijn kinderjaren, af en toe weg van de natte zomer en de hittegolf begin september.

Welke zijn nu de tien beste Star Trek films?
Hier vind je alvast de top (in series en films) opgelijst volgens de IMDB-score.