Riceboy Sleeps

Met mijn dochter ging ik naar de donderdagavondfilm. Dat zijn zorgvuldig uitgekozen films door het cultureel centrum (CC De Adelberg) die je nauwelijks in de grote bioscopen te zien krijgt. Vaak films uit andere landen dan je gewoon bent, onafhankelijke producties en met een klein budget gemaakt. Mijn dochter moest voor school een film uitkiezen die past bij haar project en deze dan bespreken, ze koos voor bovenstaande omdat die gaat over identiteit.

Slapend wakker worden

De alleenstaande moeder So-Young beslist na het verlies van haar man, naar Canada te verhuizen. We zien hoe zij haar weg zoekt in dit nieuwe land en een thuis probeert te maken. Dat gaat niet even gemakkelijk. Zo moet zij op verzoek van de juffrouw haar zoon een nieuwe naam geven. Een typische gemakkelijke naam, zodat niemand er moeite mee heeft. Zowel zoon als moeder doen hard hun best om zich aan te passen. Dat lukt met vallen en opstaan voor de kleine Dyong-Hyung, die als kind hard roept dat hij Michael Jordan wil heten (’t speelt zich af begin jaren 90). Maar wat hij ook probeert hij zal de vreemde jongen uit de klas blijven, terwijl racisme om de hoek loert en hij stukjes van zijn identiteit verliest.

Eind jaren negentig is hij een puber die rondhangt met zijn beste vriend. Hij is helemaal geïntegreerd en het is vooral zijn moeder die taal en gewoonten nog probeert te handhaven, maar ook zij heeft zich aangepast. Het klikt niet goed meer tussen hen, zoals pubers rebelleren naar ouders toe. Dit wordt erger wanneer een leerkracht hen een opdracht geeft om een stamboom te maken over hun familie, op een zo origineel mogelijke manier. Hij weet niets van zijn verleden en de vraag naar wat er met zijn vader gebeurde, blijft verhuld in een stilzwijgen door zijn moeder. Tot zij vreselijk nieuws krijgt.

Wanneer Dyong-Hyung het nieuws verneemt van haar, reageert hij zich af op een pester, die kort daarop wraak neemt. Zij beslist om terug te keren naar Zuid-Korea. De jonge jongen zal wakker worden uit de lange winterslaap die hij hield.

Huis clos

In Canada toegekomen volgt de camera vanuit een 4/3 formaat (in 1.33 : 1) hoe moeder en zoon haast in een huis clos setting worden geobserveerd. Zij op haar werkt, hij op school en beiden thuis. Vanachter deuren, openingen, tussen schouders en schaduwen heen. In een interview vertelt regisseur Anthony Sim dat dat dit het perspectief moet voorstellen van de vader die hen als een wakende geest volgt.°

De camera geeft dit sterk mee, door op een afstand te blijven, het spel te laten zien als in een theaterstuk en enkel als het er toe doet close op de twee hoofdpersonages te blijven. Zij blijven in beeld, al de andere personages zijn net niet te zien of in profiel. Door die visuele aanpak helpt het ook dat gevoel te geven van een buitenstaander in een vreemd land, die zich bekeken voelt en opgesloten in het leventje waarin ze terechtkomen.

Dit stopt visueel van het moment de moeder beslist dat haar zoon moet weten wie zijn familie is en waar zijn vader begraven ligt. Vanaf dat moment opent zich het gordijn in de cinéma en krijgen we ruim gefilmde beelden (in 1.78 : 1) met landschappen en personages die echt tot leven komen. Ook de zoon ondergaat een tweede geboorte (na een Zuid-Koreaans bad) en zal meer zichzelf worden.

Echte cinéma

De twee rollen worden mooi en sober gebracht door Choi Seung-yoon, als de moeder en Ethan Hwang, als de puberzoon. Om zeker ook de jonge Dong-Hyun, Dohyun Noel Hwang, niet te vergeten, die spontaan en kwetsbaar overkomt.

Het acteren is met hoog ingehouden emoties, zodat het spel sober overkomt, en een grotere impact heeft naar het einde toe. Het grijpt je steeds meer bij je strot waarbij je op het einde het niet meer kan uithouden en evenzeer als het hoofdpersonage het wil uitschreeuwen. Of zoals vader en dochter naast elkaar zaten tijdens de aftiteling, in tranen, ontroerd door inhoud en schoonheid van deze prent. Met dank aan de consequent volgehouden regie, ondersteund door een meeslepende muziekscore. Allemaal gefilmd met een Arriflex op 16mm-film (op Kodak Vision3 500T 7219) zodat het warme nostalgische kleuren geeft.

Een film die laat zien hoe het is om als vreemde of niet passende figuur, bij wat kleinburgerlijk als normaal gezien wordt, op te groeien; waarbij je uiteindelijk delen van jezelf verliest om ze daarna terug te gaan zoeken. Dit in een traditioneel vertelt verhaal, ingevuld door de regisseur die zelf als Zuid-Koreaanse kind in Canada terechtkwam. En dat voel je, het is doorleefde cinéma. Zoals film mag en kan zijn en wat het voor mij, mits juiste keuzes, net tot Kunst maakt.

° Een mooi interview over de film vind je terug in Het Parool.