Zozo

Een film over een tienjarige vluchtelingenjongen.
Zozo. Hij komt uit Libanon en tracht er zo goed als het kan met zijn ouders en vriendjes een normaal leven te leiden. Deze wordt echter vaak verstoord door raketinslagen en schoten. Tot ook zijn ouders het beu zijn en besluiten naar Zozo’s oma en opa in Zweden te vertrekken. Maar dan slaat het noodlot toe en is Zozo gedwongen om alleen naar Zweden te gaan.

Onderweg leert hij nog de mooie Rita kennen (een wat vreemde naam voor een Arabisch meisje) en moet uiteindelijk ook haar loslaten. Eenmaal in Zweden stopt de oorlog niet. Wat het paradijs leek te zijn voor hem, wordt een ander soort oorlog. Een van verschillen die niet aanvaard worden en pesterijen van jongetjes die nu eenmaal alles dat anders is, praat of er anders uitziet willen aanpakken. Veel tijd om zijn trauma’s te verwerken krijgt hij niet. Een nieuw soort strijd breekt aan, gelukkig heeft hij zijn direct-door-zee opa en zijn zachte oma. Maar Zozo is anders en wil geen oorlog meer, ook niet waar hij nu is…

De film wordt mooi verteld door de regisseur Josef Fares. hij vluchtte zelf vanuit Libanon toen hij elf was en dat voel je ook, hij weet waarover hij het heeft. Het is geen film bedoeld voor de vluchteling. In een asielcentrum zal je hem niet moeten vertonen. Voor de westerling is het dan weer wel een visueel hulpmiddel om je meer te kunnen inleven in hoe het is om te moeten vluchten en in een land terecht te komen waarin je alleen maar kan hopen dat ze jou ook een kans zullen geven.

Fares, die ondertussen hoge ogen gooit met een heel aparte game (zelfde thema),  greep deze kans en maakte er een haast magisch realistische film van, waarin Zozo zich onder andere optrekt aan een kuikentje en een grote oranje bol in de hemel. Het magisch realisme, het personage van de opa en de levendige ogen van deze jonge acteur maken het zware thema net iets lichter. De regisseur baadt het allemaal in verzorgde close-ups en mooie longshots van een haast idyllisch Libanon in het begin (in groot contrast met de stukgeschoten gebouwen) en een even idyllisch ogend Zweden  op het einde van de film.

Ondersteund door typische Arabische klanken vertelt Jozef Fares een verhaal dat bij momenten raakt, omdat dit nog steeds dagelijks gebeurt en die jongen wel eens heel dichtbij zou kunnen wonen. Een jongen die hunkert naar wat positieve aandacht en kansen.

Een klein pareltje uit 2005 en nog steeds erg actueel. Een film die in elke school zou moeten vertoond worden. Als je dit programmeert met een goed gekaderde les én met een getuigenis van iemand die het echt meemaakte, kan het onze wereld (die het enkel kent van wat de media op ons afslingert) misschien een tikkeltje ruimer en verdraagzamer maken omtrent deze problematiek.