Toni Erdmann

Oscarnominatie beste buitenlandse film

Nog even iets over dit toevallig tegen het lijf gelopen pareltje. Deze Duitse film werd genomineerd voor de oscar “beste buitenlandse film”, maar moest de duimen afleggen voor Asghar Farhadi’s film: The Salesman.

Ik kan het niet vergelijken wat ik heb de film van Faradi nog niet gezien, en ongetwijfeld zal dat ook een mooie film zijn. Asghar is een indrukwekkend hedendaags verteller.

En Maren Ade, de regisseuse van Toni Erdmann?
Ja, zij ook!

In de filmwereld staan steeds meer sterke vrouwen op, rasechte vertelsters die vanuit hun perspectief je weer een verfrissende of indringende kijk geven op het mens-zijn en de maatschappij waarin we leven.

Een vreemde vader en vervreemde dochter

In dit verhaal een blik op de vader-dochter relatie in een door managers en mannen dominerend bedrijfswereldje waarin een vrouw, Ines, zich staande tracht te houden.
Ze vergeet echter, zoals zovelen die zich in hun job verliezen, een stuk van zichzelf en haar familie; in het bijzonder haar vader, Winfried.

Een vader die zelf ook een beetje de weg kwijt is en die denkt het ergens terug te vinden wanneer hij zijn dochter’s leven ziet als zijn project. een project om haar terug de belangrijke dingen van het leven te doen inzien. Hij besluit haar daarom op te zoeken in Boekarest waar zij een belangrijke deal tracht af te sluiten. Het contact verloopt moeizaam en Ines zet hem liever af in een hotel door haar secretaresse dan met hem af te spreken. Tot Winfred een spontaan ideetje krijgt.

Hij kruipt in de rol van ‘Toni Erdman, consultant en coach’, waarbij een vals gebit en een kostuumjasje met plastron hem hierbij helpen.

Ines is niet meteen verbaasd want ze kent zijn grappen wel en speelt het spel mee, totdat hij steeds verder gaat in zijn rol. Toni neemt een loopje met de realiteit en vergroot het managerswereldje uit als één grote klucht, hij draagt een masker en spiegelt zo ook de anderen, hier zie ik zelfs raakvlakken met Ensor.

De film wordt zo een mengeling van situatiekomedie en Woody Allan achtig drama zonder overladen te worden door dialogen of zeemzoet te smaken. Het scenario is  verfrissend, met vele wendingen, levensecht en toch vervreemdend waarbij regisseuse Maren Ade heel dicht bij de twee personages blijft. Het verhaal van het bedrijf en de struggle voor de deal is eerder ondergeschikt aan de band tussen vader en dochter en hun verwoede pogingen om vat te krijgen op het leven en de mensen rondom zich.

Realisme versus surrealisme

Het is hyperrealistisch gefilmd waardoor het typetje Toni Erdman op de één of andere manier geloofwaardig blijft. Ook het acteren helpt hierbij, het ontwapenend spel van acteur Peter Simoneck die van de ene vingerknip naar de andere overschakelt tussen vader Winfried en typetje Toni en het ingehouden spelen van de harde zakenvrouw gebracht door actrice Sandra Hüller. Zij blijft de onversaagde perfectionista tot ze op het einde zich, ook letterlijk, bloot geeft en haar façade afwerpt, waarbij de film haast surrealistische proporties krijgt.

De film duur 162 minuten en verveelt geen minuut. Het geeft je geen grote boodschap mee maar stelt wel de vraag wat het leven nu werkelijk de moeite waard maakt. De manier waarop zij het vertelt met alle mogelijke filmische middelen, maakt dit verhaal alvast de moeite waard.