O Amor Natural

In O Amor Natural zie je hoe de maker van reportage naar documentaire overvloeit…

Althans zo zou je het kunnen bekijken…

Heddy Honigmann gaat ‘de hort op’ met wel zeer expliciete erotische poëzie.

De Erotische verzen van Carlos Drummond de Andrade. Ze vraagt eerst in reportagestijl, schijnbaar willekeurig, aan enkele mensen op straat of ze de dichter kennen. Korte antwoorden van neen en ‘al van gehoord’ volgen elkaar op tot ze enkele oudere mannen vindt die de dichter kennen en ongestoord op een terrasje willen lezen uit de bundel. Het kontje wordt bezongen terwijl niets vermoedende voorbijgangers wat verbaasd achterom kijken. De achtergrondgeluiden moet je er dan maar bijnemen.

Een ander bejaard koppel op een bankje leest ook voor, ongegeneerd, ze vinden het prachtig: ‘We zijn oud maar we zijn nog niet dood.’ Ze lachen, daarop verschijnt de titel: ‘O Amor Natural’.

En meteen vinden we (en de maakster) aansluiting tot onderwerp en thema van deze documentaire.

Ze schakelt over van een eerder vluchtige reportagestijl (intro) naar een meer gedocumenteerde stijl waarbij een reeks geportretteerde mensen op hun beurt een beeld geven van de dichter en zijn postuum gepubliceerde erotische verzen. De interactie tussen de verzen, de mensen en de maakster maakt het geheel boeiend om te volgen, je blijft zitten en wil meer.

Na de intro en de begintitels volgen nog enkele oudere mensen die voordragen uit de bundel.  Ze worden hierbij al dan niet geïntroduceerd; zoals een hoogbejaarde dame die de vlinderslag zwemt en zich vlotjes uit het water trekt, waarna ze zijn gedichten voordraagt. Hier zien we duidelijk de hand van de filmmaakster. Ze neemt haar tijd en bouwt wat zij wil benadrukken mooi op. De film wordt zo al snel meer dan een ode aan de overleden dichter, het is een ode aan de tijdloze liefde en de daarmee gepaard gaande seksualiteit. Bewust kiest ze voor de oudere generatie, zij kennen zijn poëzie nog het beste en hebben nu eenmaal het meest te vertellen over verlangens, liefde en seksualiteit. Dankzij de seksueel geladen poëzie van deze dichter beginnen de mensen daar dan ook makkelijker over te praten en geven zo een inkijk op hoe zij liefde en seksualiteit ervaren.

Zo vertelt een 85-tachtig jarige man over zijn “avontuurtjes” maar is ook zeer duidelijk  over het feit dat hij wel echt van zijn vrouw hield en haar beminde als geen ander, hij was gewoon nieuwsgierig naar de rest. Ondertussen zie je hoe zijn dochter en kleinkind geïntrigeerd meeluisteren. Een vreemde kijkervaring, geen gêne, het is nu eenmaal zo.

Het verhaal is ook meer dan een aaneenschakeling van voordracht en interviews alleen. Ja, er zijn een heleboel “talking heads” maar dit is een stijlkeuze en werkt. De regisseur kiest één bepaalde dichter, van wie één bepaalde bundel -na zijn dood gepubliceerd- en kiest voor een welbepaalde generatie (van vooral sociaal hogere klasse) aan personages, zij die het allemaal al gehad hebben en er dan ook met enige heimwee over kunnen vertellen. Haar verhaal wordt zo een verhaal over liefde voor het leven. Een mooie en poëtische documentaire in al zijn eenvoud.

Er mogen wat mij betreft meer van zulke films gemaakt worden over goede poëzie of een sterk gedicht en dat wat het losmaakt bij mensen…

Link naar de film: https://www.npo.nl/het-uur-van-de-wolf/26-09-2015/VPWON_1245203

Fragment met voordracht van één van zijn gedichten.