Het begint met een scène later in haar carrière op het Jazz Festival van Montreux, waar ze gracieus en schichtig als een gazelle achter de piano gaat zitten. Een beeld van een getekende vrouw die zich geeft voor de muziek en voor wie zij is.
Biografische muziekdocumentaire
Aan haar piano vertelt Nina dat ze begint met het begin, about a Litlle Girl Blue. De documentaire neemt je vanaf dan mee naar haar leven, als klein meisje die nog opgroeide aan de ene kant van het spoor – waar zwarte Amerikanen woonden – en wat zij mocht oversteken – de blanke kant – om er pianoles te gaan volgen bij een oudere muzieklerares. Ze had talent, dat wist haar moeder en ook de lerares. Zo viel ze een beetje in twee werelden, ze was een zwarte die les kreeg van een blanke, klassieke pianoles en die nergens thuishoorde. Voor haar vriendjes moest ze piano spelen en voor de blanken, bleef ze een zwart meisje dat wel degelijk met racisme te maken kreeg. Wanneer ze oud genoeg was om op prestigieuze muziekschool te gaan studeren werd ze afgewezen. Ze ging noodgedwongen spelen in bars en viel al snel op. Ze veranderde haar naam van Eunice Waymon naar Nina Simone, omdat haar moeder niet mocht weten dat ze muziek des duivels speelde. Nina van kleintje en Simone naar de actrice Simone Signoret, eerste Franse actrice die een oscar won – 1960.
Kort daarna leerde ze haar man kennen, een ex-politieman, die haar manager werd en een gewelddadig kantje had. Haar jonge ervaringen als kind en haar relatie met haar man en manager zullen haar leven, muziek en carrière verder zwaar beïnvloeden.
Ode aan Simone
De regisseur, Liz Garbus, maakt er een eerlijke ode van. Ze werkt traditioneel met archiefbeelden, foto’s, interviews -waaronder met de ex-man en dochter van Nina Simone- en vaak hoor je Nina in oude geluidsfragmenten zelf vertellen over haar slopende ervaringen. In het middendeel zie je een kantelmoment wanneer zij opkomt voor de rechten van de Afro-Amerikanen. Dit eind jaren zestig wanneer Amerika door racisme geteisterd wordt en persoonlijkheden zoals Malcolm X en Martin Luther King zich verzetten. Ook Nina maakte daar deel van uit en dit zou uiteindelijk nefast worden voor haar carrière. Lange tijd zouden haar staalharde en mooie protestnummers geweerd worden. De hele business en de job zou ook mentaal slopend worden voor haar, waarna ze een dieptepunt bereikte en uiteindelijk een Nederlandse vriend van haar, haar uit het slop haalde. Mooi opgebouwd met sterke quotes. De titel van de documentaire intrigeerde me al en als je de film dan bekijkt word je zeker niet teleurgesteld. De film geeft een diepgaandere betekenis aan haar als persoon en aan haar songs.
Ze was een flamboyante persoonlijkheid met een uitgesproken eigen mening en een muzikaal genie, die eigenlijk niets liever had gewild dan de eerste zwarte klassieke pianiste te worden. Haar leven leek op dat van iemand die zich vastbindt op een rollercoaster en niet anders kan dan zitten, toekijken en af en toe heel hard roepen, om erna uitgeput en angstig er uit te stappen. Pas op het einde van de rit leek ze wat rust te hebben gevonden. En dat had ze zeker verdient.
How can you be an artist and not reflect the times?
Herontdekken
Ik heb Nina Simone ondertussen een paar keer in mijn leven herontdekt. In het begin als kind met hitjes door de reclame van Chanel nr.5: “My Baby Just Cares For Me” en later als zangeres van het opzwepende nummer “Sinnerman” (wat hergebruikt werd in de remake van The Thomas Crown Affair), en weer later met haar pakkende politieke muziek zoals “Mississippi Goddam“, een muzikale boodschap tegen een cultuur van racisme, die jammer genoeg die tot op vandaag nog steeds geldt.
Los daarvan is haar stem en pianospel gewoon geniaal. De manier waarop Nina Simone muzikaal een verhaal vertelt is van grote klasse, haar stem en lyrics snijden door merg en been en ja, ik ontdek elke keer als ik luister iets nieuws. Bedankt Simone, bedankt voor je muziek en karakter.
Finding out films 