Enrico IV

GDI

In het Geoffrey Donaldson instituut werd ik op een Italiaanse avond getrakteerd met als afsluiter de pelliculeversie van de film Enrico IV (1984) van Marco Bellocchio gebaseerd op het gelijknamige theaterstuk van Luigi Pirandello (1922).

To be or not to be?

Het verhaal gaat over een man die twintig jaar geleden de rol van koning Enrico IV (Henry IV)  speelde, verliefd is op zijn lonkende doch bezette tegenspeelster,  dan tijdens een scène van een paard valt en door die val in de rol van Enrico blijft steken. Een psychiater reist nu met zijn object du désir terug naar zijn kasteel in de hoop een remedie gevonden te hebben voor de waanwereld waarin hij leeft.

Het is een film over echt of niet echt, waanzin of net niet, een zijn of niet zijn in de aloude Shakespeareaanse traditie. Houdt hij hen nu allemaal voor de gek of niet, telkens als hij zijn kroon afzet lijkt hij de bewuste man hem zelf, telkens met kroon op zit hij in een soort flashback als koning op zijn troon. Middeleeuwen en hedendaagse tijd smelten samen, anachronismen zijn overal sterk aanwezig en geven het geheel iets absurds en je weet niet meer wat denken van dit spel met existentialisme en waanzin, waarin Enrico zelf aangeeft:

“Ik was genezen omdat ik bewust waanzin veinsde, jullie zijn gek omdat jullie de eigen waanzin niet beseffen.”

Sterk en goed gebracht door vooral Marcello Mastroianni met in een bijrol Claudia Cardinale, zijn love interest. Dit begint al meteen met de eerste scène aan tafel waarin hij zingt en terwijl men hem uitlacht blijft zingen, steeds stiller, je ziet hem in zijn schulp kruipen, de heroïsche koning die maar een mens is van vlees en bloed, een acteur op zoek naar liefde en waarachtigheid.

Actueel

Het blijft ook een actueel thema zeker nu met het trumpisme en het fake news. Dit verhaal kan nog steeds makkelijk naar een hedendaagse context vertaald worden. Misschien een idee voor een hedendaagse theaterbewerking van Pirandello’s stuk. Inspirerend verhaal dus, maar je moet het wel even willen doorzitten, makkelijk is het niet.